Jednym z głównych założeń RODO jest ochrona praw i wolności osób fizycznych. Konsekwencją tak ujętego celu rozporządzenia jest wprowadzenie szczególnie chronionych kategorii danych osobowych (danych wrażliwych).

Omawianą materię reguluje art. 9 rozporządzenia. Zgodnie z jego ust. 1, do szczególnie chronionych kategorii danych osobowych należą dane:

1. ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne;
2. ujawniające poglądy polityczne;
3. ujawniające przekonania religijne lub światopoglądowe;
4. ujawniające przynależność do związków zawodowych
5. genetyczne;
6. biometryczne;
7. dotyczące zdrowia;
8. dotyczące seksualności lub orientacji seksualnej.

Powyższy katalog jest zamknięty i nie powinno się go rozszerzać w drodze interpretacji. Wynika to także z faktu, że RODO wprowadza generalny zakaz przetwarzania powyższych danych, który może zostać uchylony tylko w szczególnych okolicznościach opisanych w art. 9 ust. 2 (poniżej informacje skrótowe, po precyzyjne warunki przetwarzania danych odsyłam do treści przepisu):

1. osoba, której dane dotyczą, wyraziła wyraźną skuteczną zgodę na przetwarzanie tych danych osobowych;
2. przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej;
3. przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą i zainteresowany nie może wyrazić zgody;
4. przetwarzania dotyczy członków lub byłych członków stowarzyszeń, fundacji i podobnych podmiotów;
5. dane upublicznił sam zainteresowany;
6. przetwarzanie jest niezbędne w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy;
7. przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z ważnym interesem publicznym;
8. przetwarzanie jest niezbędne do celów profilaktyki zdrowotnej lub medycyny pracy i innych czynności związanych z leczeniem;
9. przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego;
10. przetwarzanie jest niezbędne do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych.

Powyższe okoliczności stanowią swoiste podstawy prawne przetwarzania danych szczególnych. Ich uzupełnieniem jest art. 9 ust. 3, zgodnie z którym przetwarzanie przewidziane w pkt. 8 powyżej musi być dokonywane przez kogoś zobowiązanego do zachowania tajemnicy zawodowej oraz art. 9 ust. 4, który uprawnia państwa członkowskie do wprowadzenia dalszych warunków w przedmiocie przetwarzania danych genetycznych, biometrycznych lub dotyczących zdrowia.

Michał Wysocki

Bibliografia:

1. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz (red.), RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, 2017;
2. P. Litwiński (red.), Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, C.H. Beck, 2018